UBND TP Hồ Chí Minh “sửa” bản án đã có hiệu lực pháp luật

Trước đây, ông Trần Văn Ráng có khiếu nại tranh chấp phần đất 1.475m², hiện tọa lạc tại số 712, Kha Vạn Cân, phường Linh Đông, quận Thủ Đức (TP HCM) với ông Dương Thế Xương, ngụ tại địa chỉ trên. UBND TP HCM đã ra Quyết định số 293/QĐ-UB-NN ngày 26/1/1994 ra quyết định giải quyết khiếu nại, bác đơn của ông Trần Văn Ráng, thu hồi phần đất nói trên giao cho ông Xương sử dụng theo nguyên trạng. Quyết định có hiệu lực thi hành và ông Xương đã được UBND quận Thủ Đức cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 2006. Sang năm 2007, gia đình ông Xương xảy ra tranh chấp nội bộ trong việc chia tài sản chung và thừa kế do bà Lâm Thị Hẹ, vợ ông Xương đã mất năm 1995 nhưng không để lại di chúc. Vụ việc được khởi kiện tại tòa án, nguyên đơn là ông Dương Thế Xương, bị đơn là bà Dương Thị Bích Vân, con ruột ông Xương.

Bản án phúc thẩm số 188/2009/DSPT ngày 2, 3/7/2009 của TAND TC tại TP HCM đã tuyên: “Công nhận toàn bộ nhà đất tọa lạc tại số 712, Kha Vạn Cân là tài sản chung của ông Dương Thế Xương và bà Lâm Thị Hẹ. Trong đó, ½ là tài sản của ông Xương, ½ là di sản của bà Hẹ. Di sản của bà Hẹ được chia cho 10 thừa kế và một phần công sức của bà Vân bằng 1 suất thừa kế. Chia cho ông Xương phần đất có diện tích gần 800m²…”. Sau khi bản án có hiệu lực pháp luật, mặc dù việc thi hành bản án chẳng có gì phức tạp nhưng Cục Thi hành án dân sự TP HCM đã “ngâm” bản án suốt 5 năm ròng mà chưa thi hành xong.

Khu nhà đất tọa lạc tại địa chỉ số 712, Kha Vạn Cân, quận Thủ Đức.

Đùng một cái, sau 20 năm kể từ ngày ra quyết định giải quyết khiếu nại tranh chấp giữa ông Trần Văn Ráng và ông Dương Thế Xương, UBND TP HCM bất ngờ ra Quyết định số 4988/QĐ-UBND ngày 10/10/2014 để điều chỉnh, sửa đổi Quyết định số 293/QĐ-UB-NN ngày 26/1/1994. Theo đó, gia đình ông Trần Văn Ráng (do bà Nguyễn Thị Nga đại diện) từ chỗ bị bác đơn nay được công nhận cho sử dụng phần đất diện tích 630m² trong số 1.475m² đất nói trên. Quyết định này có hiệu lực sau 30 ngày kể từ ngày ký.

Như vậy, cho đến thời điểm này, có hai quyết định có hiệu lực tồn tại song song về “số phận” của một khu đất tọa lạc tại số 712, Kha Vạn Cân. Điều đáng nói là hai quyết định này hoàn toàn “tréo ngoe”: Quyết định của tòa phúc phẩm TAND TC thì chia khu đất này cho ông Dương Thế Xương và 10 thừa kế; còn quyết định của UBND TP HCM thì chia cho ông Trần Văn Ráng và gia đình ông Dương Thế Xương.

Từ khi có Quyết định số 4988/QĐ-UBND của UBND TP HCM, UBND quận Thủ Đức chẳng thể thi hành quyết định của cấp trên vì đang có bản án của tòa phúc thẩm. Ở phía ngược lại, Cục Thi hành án dân sự TP HCM cũng phải tạm ngưng thi hành bản án vì sự hiện diện của Quyết định 4988/QĐ-UBND. Tìm hiểu sự việc, chúng tôi được biết sở dĩ UBND TP.HCM ra quyết định sửa đổi là từ kiến nghị của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong việc giải quyết đơn của bà Nguyễn Thị Nga, đại diện cho ông Trần Văn Ráng.

Trong các công văn của Bộ Tài nguyên và Môi trường gửi UBND TP HCM thể hiện Bộ này đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao cho UBND TP HCM ban hành quyết định sửa đổi nói trên, đồng thời kiến nghị Chánh án TAND tối cao và Viện trưởng VKSND tối cao tái thẩm Bản án phúc thẩm số 188/2009/DSPT. Lý do kiến nghị tái thẩm là có tình tiết mới có thể làm thay đổi cơ bản nội dung của bản án.

Vậy quyết định sửa đổi của UBND TP HCM có phải là tình tiết mới? Theo quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự, một trong những căn cứ để kháng nghị theo thủ tục tái thẩm là mới phát hiện được tình tiết quan trọng của vụ án mà đương sự đã không thể biết được trong quá trình giải quyết vụ án. Từ khái niệm này cộng với thực tiễn các vụ án được tái thẩm cho thấy, tình tiết mới là tình tiết đã tồn tại trước khi tòa án ra bản án, quyết định nhưng các đương sự không thể biết. Còn ở đây, Quyết định số 4988/QĐ-UBND đã ban hành sau hơn 5 năm kể từ khi Bản án 188/2009/DSPT có hiệu lực pháp luật thì không thể gọi là tình tiết mới được.

Mặt khác, trước khi ban hành quyết định sửa đổi, UBND TP HCM đã họp bàn với các ban ngành chức năng và UBND quận Thủ Đức về kiến nghị của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Đại diện của các cơ quan này đã cảm thấy “lấn cấn” nếu như UBND TP HCM ban hành quyết định sửa đổi vì như vậy sẽ bị phía ông Dương Thế Xương khởi kiện hành chính quyết định mới. Thế nhưng sau đó quyết định vẫn được ban hành và hiện tại đã phát sinh ra nhiều rắc rối…